Электронный каталог


 

База данных: Репозиторий трудов ППС

Страница 1, Результатов: 10

Отмеченные записи: 0

547.3:633.18.631.452
А52

Алтынсариева, А. А.
    Сырдария өзенінің төменгі сағасындағы суармалы егіншілік жерінің топырақ құнары қалыптасуын негіздеу [Мәтін] : магистр біліктілігі мен академиялық дәрежесін алу үшін дайындылған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекіші.т.ғ.к. Жұмаділова А.Қ. - Тараз : [б. и.], 2012. - 20 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАРЫ

   ГЕОЭКОЛОГИЯ


Кл.слова (ненормированные):
анаэробтық организмдер -- антропогендік әсер -- аридтік климат -- қарашірік немесе гумус -- қоршаған орта -- су ресурстары -- судың физикалық қасиеті -- техногенді бүлінулер -- түтінді ластанулар -- топырақ эрозиясы -- транспирация -- экологиялық әсер -- эфемер -- Арал өңірі

Алтынсариева, А.А. Сырдария өзенінің төменгі сағасындағы суармалы егіншілік жерінің топырақ құнары қалыптасуын негіздеу [Мәтін] : Магистр біліктілігі мен академиялық дәрежесін алу үшін дайындылған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекіші.т.ғ.к. Жұмаділова А.Қ., 2012. - 20 б.

1.

Алтынсариева, А.А. Сырдария өзенінің төменгі сағасындағы суармалы егіншілік жерінің топырақ құнары қалыптасуын негіздеу [Мәтін] : Магистр біліктілігі мен академиялық дәрежесін алу үшін дайындылған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекіші.т.ғ.к. Жұмаділова А.Қ., 2012. - 20 б.


547.3:633.18.631.452
А52

Алтынсариева, А. А.
    Сырдария өзенінің төменгі сағасындағы суармалы егіншілік жерінің топырақ құнары қалыптасуын негіздеу [Мәтін] : магистр біліктілігі мен академиялық дәрежесін алу үшін дайындылған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекіші.т.ғ.к. Жұмаділова А.Қ. - Тараз : [б. и.], 2012. - 20 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАРЫ

   ГЕОЭКОЛОГИЯ


Кл.слова (ненормированные):
анаэробтық организмдер -- антропогендік әсер -- аридтік климат -- қарашірік немесе гумус -- қоршаған орта -- су ресурстары -- судың физикалық қасиеті -- техногенді бүлінулер -- түтінді ластанулар -- топырақ эрозиясы -- транспирация -- экологиялық әсер -- эфемер -- Арал өңірі

41.4
А56

Анафин, М. Ш.
    Топырақтану және егіншілік пәнінен зертханалық және тәжірибелік сабақтарға арналған оқу құралы [Электрондық ресурс] : учебное пособие / М. Ш. Анафин. - Тараз : ТарМУ, 2002. - 137 б. - Б. ц.

ББК 41.4

Рубрики: АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МЕН ОРМАН ШАРУАШЫЛЫҒЫ

   АГРОТЕХНИКА


Кл.слова (ненормированные):
топырақтану -- егіншілік -- топырақ -- тест сұрақтары -- ПОҚ еңбектері -- тыңайтқыш -- тұқым себу

Анафин, М.Ш. Топырақтану және егіншілік пәнінен зертханалық және тәжірибелік сабақтарға арналған оқу құралы [Электрондық ресурс], 2002. - 137 б.

2.

Анафин, М.Ш. Топырақтану және егіншілік пәнінен зертханалық және тәжірибелік сабақтарға арналған оқу құралы [Электрондық ресурс], 2002. - 137 б.


41.4
А56

Анафин, М. Ш.
    Топырақтану және егіншілік пәнінен зертханалық және тәжірибелік сабақтарға арналған оқу құралы [Электрондық ресурс] : учебное пособие / М. Ш. Анафин. - Тараз : ТарМУ, 2002. - 137 б. - Б. ц.

ББК 41.4

Рубрики: АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МЕН ОРМАН ШАРУАШЫЛЫҒЫ

   АГРОТЕХНИКА


Кл.слова (ненормированные):
топырақтану -- егіншілік -- топырақ -- тест сұрақтары -- ПОҚ еңбектері -- тыңайтқыш -- тұқым себу

631.6
Б19

Бакиева, Ю. А.
    Жамбыл облысы жағдайында қант қызылшасын тамшылатып суғарудың технологиясын негіздеу [Мәтін] : ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші:т.ғ.к., доцент Нұрабаев Д.М. - Тараз : [б. и.], 2013. - 19 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: ТЕХНИКА ҒЫЛЫМДАРЫ

   АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ


Кл.слова (ненормированные):
су шаруашылығы -- азық-түлік -- суғармалы егіншілік -- табиғи-климаттық жағдай -- су қоры -- қант қызылшасы -- полиэтилен -- суғару технологиясы

Бакиева, Ю.А. Жамбыл облысы жағдайында қант қызылшасын тамшылатып суғарудың технологиясын негіздеу [Мәтін] : Ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші:т.ғ.к., доцент Нұрабаев Д.М, 2013. - 19 б.

3.

Бакиева, Ю.А. Жамбыл облысы жағдайында қант қызылшасын тамшылатып суғарудың технологиясын негіздеу [Мәтін] : Ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші:т.ғ.к., доцент Нұрабаев Д.М, 2013. - 19 б.


631.6
Б19

Бакиева, Ю. А.
    Жамбыл облысы жағдайында қант қызылшасын тамшылатып суғарудың технологиясын негіздеу [Мәтін] : ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші:т.ғ.к., доцент Нұрабаев Д.М. - Тараз : [б. и.], 2013. - 19 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: ТЕХНИКА ҒЫЛЫМДАРЫ

   АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ


Кл.слова (ненормированные):
су шаруашылығы -- азық-түлік -- суғармалы егіншілік -- табиғи-климаттық жағдай -- су қоры -- қант қызылшасы -- полиэтилен -- суғару технологиясы

338.5:332.33:332.2:502.63
Б90

Будикова, К. М.
    "Жерлерді ландшафтты-экологиялық негізде бағалық аймақтаудың ерекшеліктері (Қызылорда облысы Қызылорда қаласының мысалында) [Мәтін] : ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші:э.ғ.к.,доцент Ахметов Е.С. - Тараз : [б. и.], 2013. - 26 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ

Кл.слова (ненормированные):
ландшафт -- экологиялық негіз -- кәсіпорын -- су қоры -- топырақ -- геоэкология -- егіншілік

Будикова, К.М. "Жерлерді ландшафтты-экологиялық негізде бағалық аймақтаудың ерекшеліктері (Қызылорда облысы Қызылорда қаласының мысалында) [Мәтін] : Ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші:э.ғ.к.,доцент Ахметов Е.С, 2013. - 26 б.

4.

Будикова, К.М. "Жерлерді ландшафтты-экологиялық негізде бағалық аймақтаудың ерекшеліктері (Қызылорда облысы Қызылорда қаласының мысалында) [Мәтін] : Ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші:э.ғ.к.,доцент Ахметов Е.С, 2013. - 26 б.


338.5:332.33:332.2:502.63
Б90

Будикова, К. М.
    "Жерлерді ландшафтты-экологиялық негізде бағалық аймақтаудың ерекшеліктері (Қызылорда облысы Қызылорда қаласының мысалында) [Мәтін] : ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші:э.ғ.к.,доцент Ахметов Е.С. - Тараз : [б. и.], 2013. - 26 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ

Кл.слова (ненормированные):
ландшафт -- экологиялық негіз -- кәсіпорын -- су қоры -- топырақ -- геоэкология -- егіншілік

626.87.633.413
Д14

Дайранбекова, М. Б.
    Жамбыл облысының Байзақ ауданының суғармалы егістік жерлерінде өсімдік қорғау шараларын негіздеу [Мәтін] : магистр ғылыми академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші:т.ғ.к., доцент Мұсабеков Қ.Қ. - Тараз : [б. и.], 2012. - 16 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ

   ӨСІМДІК ШАРУАШЫЛЫҒЫ


   ӨЛКЕТАНУ


   ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ


Кл.слова (ненормированные):
Байзақ ауданы -- егістік жерлері -- суғармалы жерлер -- инсектицид -- пестицид -- суармалы егіншілік -- топырақтарды дақылдандыру -- фитопатоген -- фунгицид -- өсімдік аурулары -- зиянды организмдер

Дайранбекова, М.Б. Жамбыл облысының Байзақ ауданының суғармалы егістік жерлерінде өсімдік қорғау шараларын негіздеу [Мәтін] : Магистр ғылыми академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші:т.ғ.к., доцент Мұсабеков Қ.Қ, 2012. - 16 б.

5.

Дайранбекова, М.Б. Жамбыл облысының Байзақ ауданының суғармалы егістік жерлерінде өсімдік қорғау шараларын негіздеу [Мәтін] : Магистр ғылыми академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші:т.ғ.к., доцент Мұсабеков Қ.Қ, 2012. - 16 б.


626.87.633.413
Д14

Дайранбекова, М. Б.
    Жамбыл облысының Байзақ ауданының суғармалы егістік жерлерінде өсімдік қорғау шараларын негіздеу [Мәтін] : магистр ғылыми академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші:т.ғ.к., доцент Мұсабеков Қ.Қ. - Тараз : [б. и.], 2012. - 16 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ

   ӨСІМДІК ШАРУАШЫЛЫҒЫ


   ӨЛКЕТАНУ


   ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ


Кл.слова (ненормированные):
Байзақ ауданы -- егістік жерлері -- суғармалы жерлер -- инсектицид -- пестицид -- суармалы егіншілік -- топырақтарды дақылдандыру -- фитопатоген -- фунгицид -- өсімдік аурулары -- зиянды организмдер

626.8:630.116.27
Д21

Даутбаева, А. Б.
    Талдықорған қаласының ақаба суларын суармалы егіншілікке пайдаланып тазартуын жетілдіру [Мәтін] : жаратылыстану ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші: т.ғ.д., профессор Мусаев,А.И. - Тараз : [б. и.], 2014. - 88 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАРЫ

   ЭКОЛОГИЯ


Кл.слова (ненормированные):
азықтық дақыл -- ақаба су -- биологиялық жағдай -- ресурстық потенциал -- агроэкология -- ағынды су

Даутбаева, А.Б. Талдықорған қаласының ақаба суларын суармалы егіншілікке пайдаланып тазартуын жетілдіру [Мәтін] : Жаратылыстану ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші: т.ғ.д., профессор Мусаев,А.И., 2014. - 88 б.

6.

Даутбаева, А.Б. Талдықорған қаласының ақаба суларын суармалы егіншілікке пайдаланып тазартуын жетілдіру [Мәтін] : Жаратылыстану ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші: т.ғ.д., профессор Мусаев,А.И., 2014. - 88 б.


626.8:630.116.27
Д21

Даутбаева, А. Б.
    Талдықорған қаласының ақаба суларын суармалы егіншілікке пайдаланып тазартуын жетілдіру [Мәтін] : жаратылыстану ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші: т.ғ.д., профессор Мусаев,А.И. - Тараз : [б. и.], 2014. - 88 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАРЫ

   ЭКОЛОГИЯ


Кл.слова (ненормированные):
азықтық дақыл -- ақаба су -- биологиялық жағдай -- ресурстық потенциал -- агроэкология -- ағынды су

502.63:626.80(574)
Қ39

Қаңтар, Толқын.
    Жамбыл облысының суғармалы алқабында бейімделген -ландшафттық мелиорация жұмысын ғылыми тұрғыда негіздеу [Мәтін] : 6М081000 -Жерді мелиорациялау, баптау және қорғау мамандығы бойынша магистрінің авторефераты / Ғылыми жетекшісі т.ғ. д.,профессор Мустафаев Ж.С. - Тараз : [б. и.], 2011. - 26 б. - ). - [Б.ц.] тг.

УДК

Рубрики: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫ МЕН ОРМАН ШАРУАШЫЛЫҒЫ

   ЖЕР ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМДАР


Кл.слова (ненормированные):
жер -- мелиорация -- Жамбыл облысы му шаруашлығы -- суғармалы алқап -- агроэкология -- ландшафт -- гидрогеология -- суармалы -- егіншілік -- ауыл шаруашылығы -- топырақ жамылғысы
Экземпляры всего: 6
2-2 СИС (6)
Свободны: 2-2 СИС (6)

Қаңтар, Толқын. Жамбыл облысының суғармалы алқабында бейімделген -ландшафттық мелиорация жұмысын ғылыми тұрғыда негіздеу [Мәтін] : 6М081000 -Жерді мелиорациялау, баптау және қорғау мамандығы бойынша магистрінің авторефераты / Ғылыми жетекшісі т.ғ. д.,профессор Мустафаев Ж.С., 2011. - 26 б.

7.

Қаңтар, Толқын. Жамбыл облысының суғармалы алқабында бейімделген -ландшафттық мелиорация жұмысын ғылыми тұрғыда негіздеу [Мәтін] : 6М081000 -Жерді мелиорациялау, баптау және қорғау мамандығы бойынша магистрінің авторефераты / Ғылыми жетекшісі т.ғ. д.,профессор Мустафаев Ж.С., 2011. - 26 б.


502.63:626.80(574)
Қ39

Қаңтар, Толқын.
    Жамбыл облысының суғармалы алқабында бейімделген -ландшафттық мелиорация жұмысын ғылыми тұрғыда негіздеу [Мәтін] : 6М081000 -Жерді мелиорациялау, баптау және қорғау мамандығы бойынша магистрінің авторефераты / Ғылыми жетекшісі т.ғ. д.,профессор Мустафаев Ж.С. - Тараз : [б. и.], 2011. - 26 б. - ). - [Б.ц.] тг.

УДК

Рубрики: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫ МЕН ОРМАН ШАРУАШЫЛЫҒЫ

   ЖЕР ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМДАР


Кл.слова (ненормированные):
жер -- мелиорация -- Жамбыл облысы му шаруашлығы -- суғармалы алқап -- агроэкология -- ландшафт -- гидрогеология -- суармалы -- егіншілік -- ауыл шаруашылығы -- топырақ жамылғысы
Экземпляры всего: 6
2-2 СИС (6)
Свободны: 2-2 СИС (6)

626.813(574)
П24

Пернебай, А. Ж.
    Талас өзені алабының су ресурстарын бірігіп басқару [Мәтін] : ауылшаруашылығы ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші: phD., доцент Абдиров М. - Тараз : [б. и.], 2014. - 15 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: ТЕХНИКА

   АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ


   СУ РЕСУРСТАРЫ ЖӘНЕ СУДЫ ПАЙДАЛАНУ


Кл.слова (ненормированные):
су ресурстары -- табиғи су ресурстары -- су қоймасы -- жер беті суларының мониторингі -- су нысандары -- коммуналдық шаруашылық -- суармалы егіншілік

Пернебай, А.Ж. Талас өзені алабының су ресурстарын бірігіп басқару [Мәтін] : Ауылшаруашылығы ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші: phD., доцент Абдиров М., 2014. - 15 б.

8.

Пернебай, А.Ж. Талас өзені алабының су ресурстарын бірігіп басқару [Мәтін] : Ауылшаруашылығы ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші: phD., доцент Абдиров М., 2014. - 15 б.


626.813(574)
П24

Пернебай, А. Ж.
    Талас өзені алабының су ресурстарын бірігіп басқару [Мәтін] : ауылшаруашылығы ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / Ғылыми жетекші: phD., доцент Абдиров М. - Тараз : [б. и.], 2014. - 15 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: ТЕХНИКА

   АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ


   СУ РЕСУРСТАРЫ ЖӘНЕ СУДЫ ПАЙДАЛАНУ


Кл.слова (ненормированные):
су ресурстары -- табиғи су ресурстары -- су қоймасы -- жер беті суларының мониторингі -- су нысандары -- коммуналдық шаруашылық -- суармалы егіншілік

333.93(574.52)
С28

Сейтхан, А. Б.
    Сырдария өзені алабындағы трансшекаралық су бөлуді бірігіп басқаруды негіздеу [Мәтін] : ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші: т.ғ.к.,доцент Жұрымбаева Р.А. - Тараз : [б. и.], 2013. - 15 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ

Кл.слова (ненормированные):
су қоймасы -- өзен -- трансшекаралық су -- су ресурсы -- экологиялық қиындықтар -- суармалы егіншілік -- өзен сағалары -- экожүйе

Сейтхан, А.Б. Сырдария өзені алабындағы трансшекаралық су бөлуді бірігіп басқаруды негіздеу [Мәтін] : Ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші: т.ғ.к.,доцент Жұрымбаева Р.А, 2013. - 15 б.

9.

Сейтхан, А.Б. Сырдария өзені алабындағы трансшекаралық су бөлуді бірігіп басқаруды негіздеу [Мәтін] : Ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші: т.ғ.к.,доцент Жұрымбаева Р.А, 2013. - 15 б.


333.93(574.52)
С28

Сейтхан, А. Б.
    Сырдария өзені алабындағы трансшекаралық су бөлуді бірігіп басқаруды негіздеу [Мәтін] : ауылшаруашылық ғылымдарының магистрі академиялық дәрежесін алу үшін дайындалған / Ғылыми жетекші: т.ғ.к.,доцент Жұрымбаева Р.А. - Тараз : [б. и.], 2013. - 15 б. - ). - б/ж

УДК

Рубрики: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ

Кл.слова (ненормированные):
су қоймасы -- өзен -- трансшекаралық су -- су ресурсы -- экологиялық қиындықтар -- суармалы егіншілік -- өзен сағалары -- экожүйе

631.674.6
Ж 14

Жатқанбаева, А. О.
    Тамшылатып суғару жүйесін жетілдірудің техникалық шешімдерін негіздеу [Электрондық ресурс] : монография / А. О. Жатқанбаева. - Тараз : "Формат-Принт", 2020. - 168 б. - Б. ц.

УДК

Рубрики: АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МЕН ОРМАН ШАРУАШЫЛЫҒЫ

Кл.слова (ненормированные):
ауылшаруашылық дақылдары -- тамшылатып суғару -- жүйектеп суғару -- ауылшаруашылық дақылдарын суғару -- аймақтың климаты -- монография -- труды ППС -- суғармалы егіншілік -- жер бедері -- өсімдік жамылғысы
Аннотация: Монографияда Қазақстанның құрғақ аймақтары жағдайында ауылшаруашылық дақылдарын тамшылатып суғарудың техникасын және технологиясын жасау есебінен су ресурсын пайдаланудың тиімділігін жоғарылату жолдары ұсынылады.

Жатқанбаева, А.О. Тамшылатып суғару жүйесін жетілдірудің техникалық шешімдерін негіздеу [Электрондық ресурс] : монография , 2020. - 168 б

10.

Жатқанбаева, А.О. Тамшылатып суғару жүйесін жетілдірудің техникалық шешімдерін негіздеу [Электрондық ресурс] : монография , 2020. - 168 б


631.674.6
Ж 14

Жатқанбаева, А. О.
    Тамшылатып суғару жүйесін жетілдірудің техникалық шешімдерін негіздеу [Электрондық ресурс] : монография / А. О. Жатқанбаева. - Тараз : "Формат-Принт", 2020. - 168 б. - Б. ц.

УДК

Рубрики: АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МЕН ОРМАН ШАРУАШЫЛЫҒЫ

Кл.слова (ненормированные):
ауылшаруашылық дақылдары -- тамшылатып суғару -- жүйектеп суғару -- ауылшаруашылық дақылдарын суғару -- аймақтың климаты -- монография -- труды ППС -- суғармалы егіншілік -- жер бедері -- өсімдік жамылғысы
Аннотация: Монографияда Қазақстанның құрғақ аймақтары жағдайында ауылшаруашылық дақылдарын тамшылатып суғарудың техникасын және технологиясын жасау есебінен су ресурсын пайдаланудың тиімділігін жоғарылату жолдары ұсынылады.

Страница 1, Результатов: 10

 

Все поступления за 
Или выберите интересующий месяц